Tarihler 7 Mayıs 2022 tarihini gösteriyordu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Kaçakçılık ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından yürütülen soruşturma kapmasında İran ve Azerbaycan uyruklu 6 kişi, Scholastic Assessment Test (SAT) sorularını Telegram üzerinden 3 bin dolar karşılığında satıldığı anlaşıldı. Şahısların evlerinde yapılan aramalarda 11 İngilizce sınav giriş belgesi, 18 İngilizce soru kitapçığı ele geçirildi. Soru kitapçıklarındaki sorularla sınavdaki soruların birebir aynı olduğu tespit edildi.
İşte her şey bu operasyon ile başladı. Türk öğrencilerin geleceklerine adeta hançer indirildi. Bu yaşanan olaydan sonra Türk öğrenciler dijital sınava tabii edilmeye başlandı. Çünkü, öğrenciler için dijital sınav oldukça zor. Dijital sınav iki etaptan oluşuyor. Öğrencinin karşısına İngilizce ve matematikte 50 soru çıkıyor. Bu soruların ardından ikinci kısım geliyor. Manuel yapılan sınavda ise klasik sorular vardı. Öğrenci soruları cevaplayıp sınavdan çıkıyordu. Eğitim kurumları imkânı olan öğrencilerin Avrupa Birliği sınırları içerisinde, Amerika’da veya Kanada’da sınava girmesini tavsiye ediyor. Sınav Türkiye’ye göre kolay. Bu sınav sorularını ücret karşılığında satanlar yüzünden Türk öğrenciler için işin mali boyutu oldukça arttı. Öğrenciler dijital sınava hazırlanırken oldukça zaman kaybı yaşıyor hem de maliyetleri oldukça artıyor. Bu durum yüzünden Türkiye’nin Dünya genelinde başarı ortalaması düştüğünü görüyoruz. Bu soruları çalıp, satanlar adeta öğrencilerin emeklerini çaldığı ortada!
Scholastic Assessment Test’in (SAT) Türkiye’deki öğrenciler için dezavantajı söz konusu. Örneğin “Mavi Kart” diye bir şey var. Öğrenci 18 yaşına geldiği zaman mesela çifte vatandaşlığı varsa (Örneğin, Yunanistan, Bulgaristan vatandaşlığı) Öğrenciler Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkıp, yabancı öğrenci statüsüne giriyorlar. Burada da şöyle bir haksızlık meydana geliyor. Diyelim ki, bölümüne göre Türkiye’nin ilk 50 üniversitesine girmeye çalışıldığını düşünürsek, orta öğretim başarı puanında da bir haksızlık meydana geliyor. Şu şekilde bir haksızlık oluşuyor, bazı okullar öğrencilere 100 puan veriyor. Bu durum LGS’de %1’lik dilime giren okula ve öğrencilere haksızlık! Çünkü, okullarda hakkıyla not alan öğrenciler mevcut. “Mavi Kart”(Bu kart sahipleri uluslararası/yabancı öğrenci kontenjanından faydalanarak Türkiye’deki yükseköğrenim kurumlarına yerleştirilebilmektedirler) kullananlar ise, üniversite sınavına girmeden SAT ile Türkiye’deki üniversitelere girebiliyorlar. Yani bu şu demek oluyor, milyonlarca Türk öğrenci hem orta öğretim puanı için mücadele ederken, eğitim kurumlarına yüzbinlerce TL ücret öderken, binlerce soru çözerken, %1’lik dilime girmek için uğraşırken, dışardan gelen insanlar “Yabancı” statüsünde Scholastic Assessment Test (SAT) sınavıyla 1450 puanıyla Türkiye’nin en iyi üniversitelerine girebiliyor. Bu duruma göre ortada büyük bir haksızlık var. Bu çalınan sorular yüzünden hem Türkiye’nin prestiji altüst oluyor, hem de “Mavi Kart” uygulamasıyla eğitimde dengesizlik oluşuyor.
Bir de College Board’un düzenlediği sınavlar var. Bu sınavlar ileri düzeyde matematik, fizik vb. Sınavlar Mayıs ayında başlıyor, 2 hafta sürüyor. Örneğin bir öğrenci sınava girecek, College Board’tan öğrenciye bir E-Posta gönderiliyor. Bu E-Posta’da öğrenciye diyorlar ki, “Siz şu okulda sınava giremezsiniz.” Bu okullar genelde Türkiye’deki yabancı okullar. College Board, öğrencinin sınava girişini öteliyor. College Board’un Türkiye’de aracı okulları mevcut ama öğrenci, Advanced Placement (AP) sınavına giremiyor. Bunun nedeni ise, Türkiye’deki sınav sorularında meydana gelen sorunlar. Umarım ilerki süreçte Advanced Placement (AP) sınavları da iptal olmaz. Çünkü milyonlarca Türk genci yurtdışında eğitim almak ciddi emek harcıyor, ciddi ücretler ödüyor. Örneğin müfredattan matematiğin kaldırılması gündemde! Binlerce Türk öğrenci okuldan sebep bir sıkıntı yaşayıpta sınav sorularıyla ilgili bir endişeye düşüpte College Board, Scholastic Assessment Test’in (SAT) çalınan sorular yüzünden sınavları iptal edip, dijital sınav sistemine geçtiği gibi sınavları iptal etmez. College Board sınavları iptal etmese bile Scholastic Assessment Test (SAT) gibi manuel sınavdan dijital sınav sistemine geçmesi gündemde. Bilgisayar ortamında sınava girildiği zaman belki de öğrenci sonra cevaplamak istediği soruya dönüş yapamayabilir. Bu durumda öğrenci için dezavantaj oluşturacaktır. Hakikaten bu durum Türkiye’nin itibarını bir kez daha sarsabilir. Bir de Türk öğrenciler için maddi manevi büyük bir risk oluşturuyor.
Bu skandalın ardından akıllara şu soru geliyor, “Öğrenci aileleri hukuk yoluna başvurabilir mi?” Scholastic Assessment Test (SAT), College Board’un düzenlediği sınavlar, Advanced Placement (AP) sınavları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olmadığı için aileler sınav soruları çalanlara maddi, manevi tazminat davası açabiliyor. Genelde College Board gibi kurumlar öğrencinin yatırdığı ücreti iade etmektedir.
Yazımın ikinci bölümünde Robert Koleji, Alman Lisesi, İstanbul Erkek Lisesi ve sürekli gündemde olan Kartal İmam Hatip Lisesi’nin bağlı bulundukları yurtdışı sınav giriş sistemine değineceğim.
14 Temmuz 2024 – Yakacık